Cách nhận biết dược liệu cà gai leo đạt chuẩn

Thị trường dược liệu Việt là mối quan tâm của nhiều người bởi những thông tin như dược liệu trồng không sạch, thiếu an toàn, thiếu giấy tờ chứng minh nguồn gốc rõ ràng và giấy kiểm nghiệm hàm lượng hoạt chất…

Trao đổi cùng Th.S Đào Quang Trung, chuyên gia độc lập về GACP (tiêu chuẩn Thực hành tốt trồng trọt và thu hái theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới), ông cho biết thị trường dược liệu hiện nay đang khá “bát nháo”.

Bát nháo bởi sự nhầm lẫn giữa các giống với nhau. Như họ cà, ngoài cà gai leo còn có cà tàu, cà độc dược, cà dại. Sau khi sơ chế, nhìn bề ngoài rất giống nhau, người dân nếu không có chuyên môn khó có thể phát hiện ra. Nếu mua nhầm về dùng có thể gây nên tình trạng ngộ độc.

Hiện nay, nhiều nơi tự trồng cà gai leo, từ cây giống không thuần chủng, bị lai tạp, quá trình trồng trọt, thu hái cũng không theo quy chuẩn nào dẫn đến chất lượng dược liệu không đảm bảo, hàm lượng hoạt chất thấp.

Th.S Đào Quang Trung cho biết: “Nhiều người dân tự trồng dược liệu tại nhà hoặc xen với cây hoa màu khác rồi cho rằng đó là dược liệu sạch. Theo tôi, đó không phải dược liệu bởi trồng như vậy khiến cà gai leo có nguy cơ cao tồn dư đạm, phân bón, thuốc trừ sâu. Hơn nữa, việc trồng tự phát không thể đảm bảo được nguồn đất, nước và cây giống thuần chủng”.

Tất cả điều đó khiến việc sử dụng cà gai leo không những không đảm bảo hiệu quả điều trị mà còn có thể gây hại cho người sử dụng.

Trước thực trạng đó, dự án BioTrade do Liên minh châu Âu tài trợ đã hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng các vùng trồng dược liệu sạch, bền vững. Nhờ hỗ trợ của dự án, Công ty dược liệu Pù Mát đã xây dựng vùng trồng cà gai leo lớn, đạt tiêu chuẩn dược liệu sạch của Tổ chức Y tế Thế giới GACP – WHO tại khối 1, thị trấn Con Cuông, Nghệ An.

Tại đây, gần 15 ha đất trồng cà gai leo được quy hoạch tách riêng biệt với ruộng của người dân. Trong khuôn viên chia làm hai khu: ươm giống và trồng. Đầu tiên, người dân phải sử dụng giống thuần chủng được các chuyên gia định danh chính xác để tránh nhầm lẫn. Sau đó, cây được trồng trong khu ươm giống với mô hình nhà màng để ngăn tình trạng thụ phấn chéo như ngoài môi trường tự nhiên. Hệ thống tưới nước nhỏ giọt bổ sung nước và dinh dưỡng. Đất được làm tơi xốp, phủ nylon để ngăn cỏ mọc…

Để vùng dược liệu cà gai leo sạch chuẩn, bên cạnh việc kiểm soát chặt chẽ tất cả khâu của quy trình như đất trồng, nguồn giống, quy trình chăm sóc; vùng dược liệu này còn không dùng phân hoá học nhưng vẫn phải đảm bảo năng suất.

“Chúng tôi áp dụng phương pháp trồng luân canh cây đậu tương và dùng chính cây đậu tương làm phân bón. Nhờ đó, những cây cà gai leo ở đây đạt tiêu chuẩn GACP – WHO, cho hàm lượng dược chất rất cao”.

Những cây cà gai leo thuần chủng, được chăm sóc theo tiêu chuẩn dược liệu sạch sẽ cho hàm lượng hoạt chất glycoalkaloid cao gấp 7 lần so với quy chuẩn của dược điển.